Seksueel overschrijdend gedrag op de werkvloer.

Via media vernemen we regelmatig over seksueel overschrijdend gedrag in organisaties. Ze komen voor op alle niveaus in de organisatie. Machtsverschillen zijn vaak een bijdragende factor. Seksueel grensoverschrijdend gedrag is een belangrijk en serieus onderwerp. Laten we er samen naar kijken.

Wat is seksueel grensoverschrijdend gedrag?

Seksueel grensoverschrijdend gedrag omvat handelingen of toenaderingen die seksueel van aard zijn en waarbij iemand zonder toestemming, vrijwilligheid, gelijkwaardigheid, leeftijds- of ontwikkelingsadequatie, contextadequatie of zelfrespect wordt benaderd, overgehaald, beïnvloed, gemanipuleerd, gechanteerd of gedwongen tot seks. Met andere woorden, het gaat om situaties waarin iemand iets seksueels doet wat de ander niet wil.

Hier zijn enkele voorbeelden van seksueel grensoverschrijdend gedrag:

Ongewenste aanrakingen: dit kan variëren van ongepaste aanrakingen tot ernstiger vormen van fysiek contact.
Ongevraagde seksueel getinte berichten: het sturen van expliciete foto’s of berichten zonder toestemming.
Aanranding: ongeoorloofde seksuele handelingen tegen iemands wil.
Verkrachting: gedwongen seksuele handelingen waarbij iemand geen toestemming heeft gegeven.

Hoe weet je of iets grensoverschrijdend is?

Er zijn drie belangrijke voorwaarden waaraan seksueel gedrag moet voldoen om niet als grensoverschrijdend te worden beschouwd:

Vrijwilligheid: seksueel gedrag moet vrijwillig zijn voor alle betrokkenen. Het zou iets zijn wat je ook uit jezelf zou willen doen, zonder externe druk.
Toestemming: alle betrokkenen moeten duidelijk ‘ja’ hebben gezegd. Dit wordt ook wel consent genoemd.
Gelijkwaardige relatie: er moet sprake zijn van een gelijkwaardige relatie waarin beide partijen evenveel macht hebben.

Naast deze voorwaarden zijn er nog andere aspecten, zoals leeftijd, ontwikkeling, situatie en respect voor elkaar, die bepalen of gedrag grensoverschrijdend is. Het is belangrijk om te beseffen dat grenzen persoonlijk zijn en kunnen variëren. Wat voor de een acceptabel is, kan voor de ander onprettig zijn. Daarom is open communicatie en respect essentieel.

Het zijn precaire situaties die men liever in vertrouwelijke sfeer oplost. Bemiddeling door de professionele erkend bemiddelaar is een nog wat minder bekende wijze om als oplossing te gebruiken. Deze professionele inbreng is even sterk als een advocaat of rechter.

Het heeft bovendien de sterkte dat het bemiddelingsproces in vertrouwelijkheid plaatsvindt. De partijen kunnen zelfs na overeenkomst, de overeenkomst als vertrouwelijk houden mits beide hun akkoord hiertoe verlenen.

Is een overeenkomst bereikt via bemiddeling rechtsgeldig? Jazeker. De overeenkomst gemaakt met een erkend sociaal bemiddelaar is rechtsgeldig. Meer nog. Wanneer de partijen de overeenkomst laten homologeren heeft deze dezelfde kracht en geldigheid als een vonnis uitgesproken door de rechtbank.

Wil je als organisatie nog een stapje verder en een preventief beleid voeren? Dan zijn deze spijtige incidenten een correcte gelegenheid om de nodige maatregelen te integreren in je organisatie. Het vergroot daarmee je duurzaamheid van je organisatie.